Türkiye’nin en yüksek zirvelerinden biri olan Hakkari’deki Cilo Dağı, küresel iklim krizinin en dramatik etkilerine sahne oluyor. Bir zamanlar kar ve buzla kaplı olan dağ yamaçları, artık çıplak kaya ve çim örtüsüne dönüşmüş durumda.
“10 Yıl Önce Burada Buzullar Vardı”
Bölgeyi 15 yıldır ziyaretçilere tanıtan dağ rehberi Kemal Özdemir, değişimin tanığı. Gözleriyle Cilo'nun zirvelerine bakan Özdemir, “10 yıl önce burada buzullar vardı” diyerek, yaşanan dönüşümü çarpıcı sözlerle dile getiriyor. Şimdi ise elinde taşıdığı buz kütleleri, bu değişimin somut bir kanıtı.
Sıcaklık Rekorları, Hızlı Erimeye Zemin Hazırlıyor
Irak sınırına yakın konumda yer alan ve 4.135 metre yüksekliğe ulaşan Cilo Dağı, Türkiye’nin Ararat Dağı’ndan sonraki en büyük buzul kütlesine ev sahipliği yapıyor. Ancak son yıllarda bölgedeki sıcaklıklar rekor düzeylere ulaştı. Öyle ki Silopi’de 50,5 dereceyle tarihî bir sıcaklık ölçüldü.
Bu artış, Cilo’nun buz örtüsünü her geçen gün biraz daha eritiyor. Sadece son 40 yılda, buzul alanının yaklaşık %50’si kayboldu.
“Buzullar Ölüyor, Su Kaynakları Tehlikede”
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri Uzmanı Prof. Dr. Onur Satir, erimenin düşündüklerinden çok daha hızlı gerçekleştiğini belirtiyor. Satir, “Bazı bölgeler diğerlerinden daha hızlı eriyor. Bu da bize hangi bölgelerin öncelikli korunması gerektiğini gösteriyor,” diyerek acil önlem çağrısında bulunuyor.
Dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi, Türkiye’de de buzullar hayatta kalma savaşı veriyor. Avrupa Alpleri'nde bazı buzul bölgeleri brandalarla korunmaya çalışılsa da, bu geçici önlemler kalıcı çözüm üretmiyor.
BM Uyarıyor: Su Krizi Kapıda
Birleşmiş Milletler verilerine göre, 21. yüzyıl sonunda dünyadaki birçok buzul tamamen yok olacak. Bu durum, yüz milyonlarca insanın içme ve tarım suyu kaynaklarının tehlikeye girmesi anlamına geliyor.
Cilo Dağı’ndaki dramatik erime ise bu uyarının Türkiye özelinde yaşayan bir örneği haline geliyor. Eğer bu gidişat durdurulamazsa, doğal mirasımız, içme suyumuz ve bölgesel ekosistemimiz geri dönülemez zararlarla karşı karşıya kalabilir.
