Türkiye turizmi, 2025 sezonunda 65 milyon turist ağırlama ve 64 milyar dolar gelir elde etme hedefiyle yeni bir döneme girerken, sektörün en büyük endişesi nitelikli eleman bulmakta yaşadığı zorluklar. Bu sezon yaklaşık 1.7 milyona yakın istihdam yaratacağı tahmin edilen turizmde, şimdiden aranan elemanların yarısı bile bulunamadı. Temel sorun, sektörde istihdam edilebilecek yeterli genç iş gücünün bulunmaması.
Turizm İstihdamının Genel Yapısı ve Büyümesi
Turizm sektörü, Türkiye'de doğrudan ve dolaylı olarak 2 milyonun üzerinde istihdam yaratıyor. Geçen yıl, turizmde çalışan sayısı 1.5 milyona yaklaşmış, bunun yaklaşık 1.3 milyonu konaklama ve yiyecek-içecek sektöründen sağlanmıştı.
Toplam istihdamın yüzde 4'e yakınını turizm sektörü oluştururken, işletme başına düşen 9 istihdamla da turizm öne çıkıyor. Son 10 yıllık dönemde ise turizm sektöründe istihdam yüzde 61'in üzerinde arttı. İstihdamın yüzde 35'ine yakını da kadınlar oluşturuyor.
Küresel Bir Eğilim: Turizmde İstihdam Artışı
İstihdam yaratıcı sektörlerin başında turizm geliyor ve bu sadece Türkiye için geçerli değil, küresel bir eğilim. Dünya genelinde 148 milyondan fazla kişi turizm sektöründe istihdam ediliyor. 2026 yılında ise turizm ve seyahat sektöründe çalışan sayısının 370 milyona ulaşması bekleniyor. Bu, her 9 istihdamdan birinin seyahat ve turizm sektöründe gerçekleşeceği anlamına geliyor.
En Çok Aşçı ve Garson Aranıyor, En Zor Onlar Bulunuyor
2025 yılının ilk 5 aylık döneminde konaklama ve yiyecek sektöründeki işverenler, 104 bin 857 eleman talebinde bulunurken, sadece 75 bin 528 eleman istihdam edebildi. Bu da işverenlerin aradığı elemanın neredeyse yarısını bulabildiğini gösteriyor.
İŞKUR verilerine göre, bu dönemde turizm sektörü:
40 bin 982 turizm ve otelcilik elemanı
24 bin 490 servis elemanı (garson)
8 bin 682 aşçı
talebinde bulunmuş ve toplamda 49 bin 725 kişi istihdam edebilmiş.
En zor bulunan eleman ise servis elemanı (garson) oldu. İşverenler 25 bine yakın kişiye istihdam yaratmak isterken, sadece 14 bin eleman bulabildi. Benzer şekilde, aşçı pozisyonunda da büyük bir açık var. İŞKUR'a 8 bin 682 aşçı talebi gelirken, sadece 3 bin 175 aşçı bulunabildi.
3-4 Ay ile Sınırlı Sezon Sorunu
Sektördeki eleman bulma sorununun önemli nedenlerinden biri, turizmin halen ağırlıklı olarak deniz-güneş turizmi odaklı olması ve iş potansiyelinin üç dört ayla sınırlı kalması. Turizmin 12 aya yayılamaması nedeniyle, özellikle gençler bu işi kalıcı bir meslek olarak görmüyor. Yılın sadece birkaç ayına sıkışmış bir işi meslek olarak seçmeyen gençler, istihdamda ciddi sorunlara yol açıyor.